در جزایر دوردست اقیانوس هند درختی رشد می‌کند که بزرگ‌ترین بذر را در میان گیاهان روی کره زمین دارد.

در جزایر زیبای سیشل در اقیانوس هند نخلی افسانه‌ای رشد می‌کند. نارگیل دوقلو، یکی از مشهورترین و اسرارآمیزترین پدیده‌های جهان طبیعت، در جزیره‌ای دورافتاده تکامل یافت. نارگیل دوقلو (Lodoicea maldivica)، به دلیل تولید بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین بذر جهان مشهور است.

این بذرهای دیدنی با وزنی تا حدود ۲۵ کیلوگرم و اندازه‌ای که گاهی تا نیم متر می‌رسد، برای دانشمندان، گردشگران و قاچاقچی‌ها جذاب هستند.

افسانه‌ها می‌گویند که نارگیل دوقلو دارای خواص دارویی است. اگرچه این «قدرت‌های درمانی» اثبات نشده، اما این‌گونه نخل به عنوان یک شگفتی زیبایی همچنان توجه زیادی را به خود جلب می‌کند. همچنین یک بذر آن در حال حاضر به قیمت ۷۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد.

بذرهای بزرگ در معرض خطر زیادی هستند. به دلیل برداشت بیش‌ از حد در حال حاضر تنها حدود هشت هزار نخل وحشی بالغ فقط در دو جزیره‌ی پراسلین و کوریوز وجود دارد.

مثل تمام گیاهان با ارزش روی سیاره، این‌گونه هم در فهرست قرمز ‌گونه‌های در معرض خطر انقراض IUCN قرارگرفته است.

برای جلوگیری از انقراض آن‌ها بذرهایی که در طبیعت و باغ‌های گیاه‌شناسی در سراسر جهان رشد کرده‌اند، با احتیاط محافظت شده و حتی گاهی اوقات در قفس قرار داده می‌شوند تا از دستبرد و قاچاق آن‌ها جلوگیری شود. در سال ۲۰۱۶ باغ سلطنتی کیو در لندن یک نمونه از این بذرها را برای کاشت به نهالستان خود منتقل شد.

مطالعه‌ی نخل‌های Lodoicea می‌تواند کلید درک نیروهای تکاملی باشد که گیاهان را به تولید بذرهای بسیار بزرگ سوق می‌دهد.

از جزیره به آزمایشگاه

مطالعات نشان می‌دهد که چندین شرط باید با نظم خاصی رعایت شود تا نارگیل دوگانه وجود داشته باشد.

اولین شرطی که باید برآورده شود ساختار کلی گیاه است. گیاهان باید بزرگ و با خوشه و ساقه‌های چند شاخه باشند تا از نظر فیزیکی اجازه به وجود آمدن بذرهای بزرگ را بدهند.

شرط دوم وجود «زیستگاه‌های سایه‌دار» و یا «حضور حیوانات بزرگ دانه پراکن» بود. به این معنا که گیاهان باید بذرهای بزرگ داشته باشند تا منابع لازم برای حفظ رشد نهال تا رسیدن به نور دوام بیاورند و یا حیواناتی به اندازه کافی بزرگ وجود داشته باشند که بتوانند این بذرها را پراکنده کنند.

شرط سوم عدم وجود عامل پراکندگی متعاقب است. بدون پراکندگی، داشتن بذرهای کمتر برای به حداقل رساندن رقابت گیاهان زیر «درخت مادر» سودمند بود و ازآنجاکه بذرهای کمتری تولید می‌شود، بذر می‌تواند حتی بزرگ‌تر باشد.

خویشاوندان نارگیل دوگانه در مرحله‌ی دوم متوقف شدند که احتمالاً موجب تکامل بذرهای بزرگ آن‌ها شد. سپس برخی از اجداد آن‌ها در جزایر سیشل، جزایری عاری از حیوانات بزرگ دانه‌پراکن (شرط سوم) پراکنده شدند و اجازه دادند تا بذرهای غول‌پیکر تکامل یابند.

چیزی که هنوز نمی‌دانیم این است که آیا این بذرها همچنان به‌سوی تولید بذرهای بزرگ‌تر تکامل خواهد یافت یا خیر.

آنچه ازدست‌رفته غیر قابل‌ جبران است

عظمت منحصر به‌ فرد نارگیل دوگانه به ما یادآوری می‌کند که زمان و شانس، در این مورد با داشتن بذرهای بزرگ، فرود تصادفی در جزیره‌ای کوچک و بدون حیوانات بزرگ و ماندن هزاران نسل در آنجا، می‌تواند تکامل ویژگی‌هایی متنوع را به دنبال داشته باشد.

این درخت و بذر آن تحت حفاظت است اما بسیاری از گیاهان دیگر همراه با همه‌ خدماتی که به طبیعت و بشریت ارائه می‌دهند در آستانه‌ی نابودی هستند.

تکامل این گیاهان نتیجه‌ یک تحول طولانی و مبتنی بر شانس و احتمالات بوده است. بازآفرینی آن‌ها پس از انقراض بسیار دشوارتر و اغلب غیرممکن و البته پرهزینه‌تر از نجات آن‌ها از انقراض خواهد بود.